Mississippi John Hurt

Het meest opmerkelijke aspect van het verhaal van Mississippi John Hurt is ongetwijfeld dat van zijn verdwijning en herontdekking. Het is het soort sprookjesverhaal waar veel mensen van dromen, maar dat vaak alleen in fictie lijkt voor te komen. Om het verhaal goed te beginnen, moeten we terug naar het begin: in dit geval is dat het jaar 1928, toen een boerenknecht uit de Mississippi-delta de kans kreeg om een plaat te maken. 

Mississippi John Hurt had een relatief gewone jeugd voor een zwarte jongen die eind negentiende eeuw in de Delta werd geboren. Geboren als zoon van bevrijde slaven was John grotendeels autodidact op het gebied van gitaar, nadat hij als jong kind een instrument in handen had gekregen. Zijn vaardigheid als entertainer kwam goed van pas in een tijd waarin het voor zwarten moeilijk was om enige vorm van levensonderhoud te verdienen in wat slechts enkele decennia eerder een centrale bakermat van de slavernij was geweest. Wanneer passerende "medicine shows" door zijn nek van Mississippi kwamen, kon de jonge John vaak indruk maken op de artiesten met zijn unieke en virtuoze spel. Hoewel van dit deel van het verhaal weinig bekend is, wist hij uiteindelijk enkele invloedrijke oren te vangen, en kreeg hij een ticket aangeboden waarmee hij de Delta kon verlaten om zijn werk op te nemen voor Okeh Records, een van de grootste producenten van Bluesmuziek in die tijd.

In 1928 was het doelpubliek voor Bluesplaten (vaak "race records" genoemd) nog bijna geheel gekleurd, en als zodanig werd er lang niet zoveel geld besteed aan Bluesplaten als aan die met een witter publiek. Het was ook een tijd waarin avontuurlijke originaliteit vaak niet werd beloond in de populaire muziek, omdat de markt over het algemeen artiesten steunde die klonken als wat al populair was. Hurt's autodidactische gitaarstijl was nieuw en uniek, maar vond geen publiek.

Nadat zijn enige kans op een plaat een commerciële mislukking was, keerde Mississippi John Hurt terug naar de Delta om op de velden te werken, en gleed weg in de vergetelheid van een lang vervlogen herinnering. Tientallen jaren lang zou niemand zich zijn naam herinneren of zijn werk waarderen.

Dat alles veranderde met de Blues en Folk revival van de jaren 1960. In 1952 bracht Folkways Records de zesdelige Anthology of American Folk Music uit, die twee van de opnames bevatte die Hurt in 1928 had gemaakt. Toen de belangstelling voor de wortels van de American Blues weer op gang kwam, begon een groeiend aantal blanke musicologen de stuwende syncope van deze volkomen vergeten muzikant te waarderen, wiens gitaar klonk als niets anders dat ze ooit hadden gehoord. Algemeen werd aangenomen dat de artiest dood of onbereikbaar was, maar de muziek die hij had opgenomen kreeg plotseling een enorme belangstelling.

Rond diezelfde tijd kreeg een muziekverzamelaar in Australië een opname van Hurt's Avalon Blues in handen, die u hier kunt beluisteren:

Deze plaat, die zijn weg vond naar de andere kant van de wereld, presenteerde een nieuw stuk in het verhaal van de artiest met de regel:

Avalon my hometown, always on my mind

De artiest was niet langer verloren voor de geschiedenis, hij was een echte man uit Avalon, Mississippi, en het was denkbaar dat hij of zijn directe vrienden en familie daar nog steeds woonden.

In 1963 vond deze informatie zijn weg naar de folkmuziekwetenschappers Tom Hoskins en Richard Spottswood, die besloten dat het de moeite van het uitzoeken waard was. Dat leverde echter een nieuwe en onvoorziene uitdaging op:

Er stond geen Avalon, Mississippi op de kaart.

Omdat ze dachten dat de stad, net als de man, misschien in de tijd was verdwenen, besloten ze een kaart van Mississippi uit de jaren twintig te zoeken. Toen ze er een vonden met voldoende details, was daar, midden in de Mississippi Delta, een stipje met het woord "Avalon" ernaast geschreven.

Ze begonnen hun reis.

De stip die was gemarkeerd als Avalon bleek slechts een kruispunt te zijn met op de hoek een benzinestation met één pomp. Ze gingen naar binnen en vertelden de man achter de balie dat ze op zoek waren naar informatie over Mississippi John Hurt.

De man keek verward.

"Zoeken jullie John? Hij is de hoek om en de weg op..."

Geschokt door hun geluk, volgden ze de instructies van de bediende en vonden zichzelf bij een onverharde weg met een brievenbus met de naam "Hurt" met de hand erop geschilderd.

Ze volgden het pad tot aan een klein plattelandshuisje waar een oude, gerimpelde man op de veranda een gitaar aan het uitzoeken was.

Onnodig te zeggen dat John Hurt, die zijn leven had doorgebracht als boerenknecht in de Delta, een beetje ongelovig was bij de aanblik van twee blanke mannen die bij zijn huis stopten en vroegen of hij inderdaad de Mississippi John Hurt was, en of hij bereid was wat liedjes voor hen te spelen. Het was vijfendertig jaar geleden dat die Okeh platen waren gemaakt en in al die tijd had niemand hem ooit een beroemde muzikant genoemd. Aanvankelijk was hij terughoudend, maar toen hij zag dat ze teksten konden citeren die hij in zijn jeugd had geschreven, stemde hij erin toe enkele nummers te spelen, zodat ze konden beoordelen of hij zijn vaardigheid met het instrument nog steeds bezat.

Hij slaagde niet alleen voor de test, hij blies hem uit het water. In de drie en een halve decennia sinds de opnames had hij constant gespeeld, en zijn toch al opmerkelijke stijl was verfijnd tot bijna perfectie.

Toen, op dezelfde dag dat hij wakker werd als een oude en onbekende boerenknecht, werd John Hurt gevraagd of hij bereid was naar Washington DC te verhuizen om zijn muziek professioneel te spelen, door het land te toeren en zijn werk op te nemen voor de Library of Congress, zodat toekomstige generaties er ook van konden genieten.

Later dat jaar, op 71-jarige leeftijd, was hij een headliner op het Newport Folk Festival, en zijn optreden deed het enorme verzamelde publiek versteld staan. Plotseling verkocht hij concertzalen uit elke keer dat hij speelde en stonden er tientallen fans in de rij om hem de hand te schudden. Weken later trad hij op in The Tonight Show Starring Johnny Carson, wat zijn roem nog verder verspreidde.

John Hurt, een boerenknecht uit Mississippi wiens familie de slavernij had meegemaakt, bracht de laatste jaren van zijn leven door met het delen van zijn muziek met een aanbiddende natie. Er was (en is) iets oprecht hartverwarmends aan zijn nederige zuiverheid, wat mij altijd heeft aangetrokken tot zijn optredens. In een tijdperk van rocksterren en ego's was hier een oude man die blij was gewoon verhalen te vertellen en de muziek waarvan hij hield te delen met iedereen die wilde luisteren.

Na drie jaar van concerten en opnamesessies stierf Mississippi John Hurt op 2 november 1966 op 74-jarige leeftijd aan een hartaanval. Hij werd begraven in de bossen van de Mississippi Delta waar hij zijn leven had doorgebracht.

Ik ken weinig waargebeurde verhalen die zo'n dramatische wending in het lot hebben genomen als dat van John Hurt. Om in een paar weken tijd van onbekende boerenknecht naar nationaal muziekicoon te gaan wiens werk een nationale schat van Amerikaans vernuft werd genoemd... moet zeker een schok zijn geweest. Ik vind het feit dat een paar mannen met middelen zijn opgenomen werk zo ontroerend vonden dat ze bereid waren de reis te maken om hem te vinden buitengewoon in de hoogste zin. De muziek die hij ons gaf is voortreffelijk en uniek, en wat hij anderen inspireerde gaat ons vermogen te schatten te boven.